Urlop wypoczynkowy – ile dni, jak liczyć… wszystko co musisz wiedzieć na temat urlopu

Jak to jest z tym urlopem wypoczynkowym? Komu się należy i jak jest wyliczany? Czy podczas urlopu wypłacana jest pensja, a jeżeli tak, to w jakim wymiarze? Jeden z głównych przywilejów pracowniczych jest regulowany przez prawo pracy, jak również przez zapisy Konstytucji RP (art. 66 ust.2). Należy jednak pamiętać o tym, że prawo do urlopu wypoczynkowego nie należy się każdemu, a jest ono determinowane formą zawiązanej umowy. Płatny urlop wypoczynkowy przysługuje bowiem pracownikom zatrudnionym na umowę o pracę.

Urlop wypoczynkowy przy podjęciu pierwszej pracy

Urlop wypoczynkowy w pierwszym roku pracy zawodowej liczy się inaczej, niż w każdym kolejnym roku. Pula dni do wykorzystania w ramach urlopu będzie się oczywiście stopniowo wydłużać w zależności od stażu pracy. Każdy jeden przepracowany miesiąc to jeden dzień urlopu do wykorzystania (1/12) i to tak zwany urlop cząstkowy, wyliczany z 20 dni urlopu.

Tym samym za pierwszy miesiąc pracy pracownik otrzymuje 1 i 2/3 dnia do wykorzystania. Standardowo jeden dzień urlopu to 8 godzin pracy, co daje nam 1 dzień, 5 godzin i 20 minut urlopu. A co w przypadku osób zatrudnionych w przypadku niepełnego etatu? Wtedy urlop nalicza się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.

Co wpływa na wymiar urlopu?

Zacznijmy od stażu pracy. Po pierwszym roku system naliczania zmienia się i uzyskujesz pełną pulę dni urlopu do wykorzystania już od pierwszego dnia podjęcia pracy. Wygląda to następująco:

• jeżeli Twój staż pracy wynosi mniej niż 10 lat, to przysługuje Ci 20 dni urlopu,
• w przypadku gdy Twój staż pracy wynosi co najmniej 10 lat, to wymiar urlopu wynosi 26 dni.

W zależności od tego, który warunek spełniasz to już od pierwszego dnia pracy na umowie o pracę uzyskujesz prawo do 20 lub 26 dni urlopu wypoczynkowego.

Jeżeli w firmie obowiązują dodatkowe zmienne wpływające na urlop i są one określone np. regulaminami, to należy mieć na uwadze fakt, że wymiar urlopu nie może być inny niż ten określony w Kodeksie Pracy w art. 154 par 1. Aby poprawnie wyliczyć urlop w każdym nowym miejscu pracy, pracownik musi przedłożyć świadectwo pracy z poprzedniej firmy.

Jeżeli jednak pracownik takiego dokumentu nie posiada może wesprzeć się podpisaną umową o pracę lub innym dokumentem wskazujący na jego zatrudnienie. Takie rozwiązanie jest pomocne w sytuacji gdy mamy w swojej karierze epizod pracy np. za granicą, bo do stażu pracy liczy się każde zatrudnienie, nie tylko na terenie jednego kraju. Ważnym jest, aby posiadać dokumenty, które wyszczególniają okres zatrudnienia, a mogą to być nawet księgowe dokumenty zaświadczające o wychodzących wypłatach.

Drugim czynnikiem, który zadziała pozytywnie na wymiar Twojego urlopu znacznie go wydłużając, jest wykształcenie. Należy pamiętać, że brane są pod uwagę zakończone okresy nauki, na które ma się potwierdzające to dokumenty  jak np. dyplom. Ile więc lat przysługuje Ci za każdy z etapów edukacji?

• 4 lata średniej szkoły ogólnokształcącej,
• 3 lata szkoły zasadniczej lub równorzędnej szkoły zawodowej,
• 5 lat średniej szkoły zawodowej,
• 5 lat średniej szkoły zawodowej dla absolwentów równorzędnych szkół zawodowych,
• 6 lat szkoły policealnej,
• 8 lat szkoły wyższej.

Elastyczne podejście do urlopu

Zatrudnienie na każdej innej umowie, niż umowa o pracę, pozbawia pracownika przywileju jakim jest płatny urlop wypoczynkowy, powodując niechęć do umów innych niż umowa o pracę. Nie znaczy to jednak, że nie można nic z tym zrobić. Sytuacja wymusiła na pracodawcach elastyczniejsze podejście do tematu płatnego urlopu wypoczynkowego np. w sytuacjach gdy pracownik jest zatrudniony na umowie zlecenie.

Coraz częściej spotkać się można z wewnętrznymi ustaleniami, które nadają pracownikowi rozszerzone prawa w tym zakresie, proponując płatny urlop, aby wyjść naprzeciw potrzebom współczesnego pracownika.